حق الناس ها به چهار دسته تقسیم می شوند:

1- حق الناس مالی

2- حق الناس جانی

3- حق الناس آبرویی

4- حق الناس اضلالی و گمراه کردنی

نسبت به حق الناس مالی باید آنچه را که به گردن دارد، نسبت به آن شخص پرداخت کند و پس بدهد و اگر او را نمی شناسد، باید از طرف او رد مظالم و صدقه بدهد.

نسبت به مورد دوم هم باید به آن شخص مراجعه کند و اگر به جسم او صدمه ای زده، از او حلالیت بطلبد و یا دیه آن را بدهد و یا قصاص شود.

نسبت به مورد سوم هم اگر آبروی شخصی را مثلا با غیبت کردن ریخته است، اگر به او مراجعه کند مفسده ای ندارد و دعوا نمی شود و او ناراحت نمی شود باید به او بگوید و حلالیت بطلبد و اگر مفسده دارد باید از طرف او و به نیت او استغفار کند و کارهای خوبی انجام دهد و تا جایی که می تواند از اثر این آبرویی که ریخته شده است، کم کند.

و در مورد اضلالی هم باید تلاش کند کسانی را که گمراه کرده است به راه برگرداند و کار اشتباه خود را جبران کند.

به ترتیبی که بیان شده آسان ترین نوع حق الناس؛ مالی هست و سخت ترین نوع آن حق الناس اضلالی و گمراه کردن دیگران است که از همه بدتر است و متاسفانه در این مورد در فضای مجازی با شبهاتی که هست خیلی ها را گمراه می کنند.

در هر صورت شخصی که حق الناس به گردن دارد، باید تمام تلاش خود را انجام دهد که آنها را رفع و حل کند و آنجایی را که نتوانست، با خیرات زیادی که انجام می دهد ان شاءالله خداوند رضایت آنها را خواهد گرفت.

حجت الاسلام محمدی