چگونه عمر خود را افزایش دهیم؟؟
عوامل طول عمر: چگونه عمر خود را زیاد کنیم؟
1- عوامل معنوی:
ب. در روایات اعمالی معرفی شده که سبب طول عمر انسان می شود. به چند مورد از این روایات توجه کنید.
1. حسن نیت: امام صادق علیه السلام می فرماید: «مَنْ حَسُنَتْ نِیَّتُهُ زِیدَ فِی عُمْرِهِ؛ هر کس خوش نیّت باشد، عمرش زیاد شود.»
2. خوشحال کردن پدر و مادر و نیکی به آنها: امام صادق علیه السلام فرمود: «اِنْ اَحْبَبْتَ اَنْ یَزِیدَ اللّهُ فِی عُمْرِکَ فَسُرَّ اَبَوَیْکَ؛ اگر دوست داری خداوند بر عمرت بیفزاید، پدر و مادرت را خوشحال کن.»
3. صله رحم؛ پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می فرماید: «انَّ الصَّدَقَةَ وَ صِلَةَ الرَّحِمِ تَعْمُرانِ الدِّیارَ، وَ تَزیدانِ فِی الْاعْمارِ[1]؛ انفاق در راه خدا و صله رحم خانه ها را آباد و عمرها را طولانی می کند.»
قَالَ أَبُو عَبْدِاللهِ (ع) مَا نَعْلَمُ شَیْئاً یَزِیدُ فِی الْعُمُرِ إِلَّا صِلَةَ الرَّحِمِ حَتَّى إِنَّ الرَّجُلَ یَكُونُ أَجَلُهُ ثَلَاثَ سِنِینَ فَیَكُونُ وَصُولًا لِلرَّحِمِ فَیَزِیدُ اللهُ فِی عُمُرِهِ ثَلَاثِینَ سَنَةً فَیَجْعَلُهَا ثَلَاثاً وَ ثَلَاثِینَ سَنَةً وَ یَكُونُ أَجَلُهُ ثَلَاثاً وَ ثَلَاثِینَ سَنَةً فَیَكُونُ قَاطِعاً لِلرَّحِمِ فَیَنْقُصُهُ اللهُ ثَلَاثِینَ سَنَةً وَ یَجْعَلُ أَجَلَهُ إِلَى ثَلَاثِ سِنِین (الكافی، ج2، ص 153)؛ چیزی را نمی شناسم که عمر را زیاد کند به اندازه صله رحم، تا آنجا كه اگر سه سال به مرگ كسى باقیمانده باشد و صله رحم كند، خداوند سى سال بر عمر او بیفزاید و زندگى او سى و سه سال گردد، و اگر قطع رحم كند، سى سال زندگى او را خداوند به سه سال تبدیل فرماید.
قَالَ رَسُولُ اللهِ(ص)- مَنْ أَحَبَّ أَنْ یُنْسَى فِی أَجَلِهِ- وَ یُعَافَى فِی بَدَنِهِ فَلْیَصِلْ رَحِمَهُ ( بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج47، ص194)؛ پیامبر فرمود: هر كس مایل است اجلش بدست فراموشى سپرده شود و سلامت باشد صله رحم كند.
4. احسان نیکی و کار خیر؛ امام باقر علیه السلام می فرماید: «الْبِرُّ وَ صَدَقَةُ السِّرِ ینْفِیانِ الْفَقْرَ وَ یزیدانِ فِی الْعُمْرِ وَ یدْفَعانِ عَنْ سَبعینَ مَیتَةَ سُوءٍ[2]؛ نیکوکاری و انفاق پنهانی فقر را برطرف ساخته، عمر را افزایش می دهد و از هفتاد گونه مرگ و میر بد جلوگیری می کند.»
إِنَّ الْبِرَّ وَ حُسْنَ الْخُلُقِ یَعْمُرَانِ الدِّیَارَ وَ یَزِیدَانِ فِی الْأَعْمَار:بدان كه نیكى و حسن خلق، دنیا را آباد مىكند و عمر را زیاد مىگرداند. (بحارالانوار، ج68، ص395)
وَ قَالَ (ص) صَنَائِعُ الْمَعْرُوفِ تَقِی مَصَارِعَ السَّوْءِ- وَ صَدَقَةُ السِّرِّ تُطْفِئُ غَضَبَ الرَّبِّ- وَ صِلَةُ الرَّحِمِ تَزِیدُ فِی الْعُمُرِ وَ تَدْفَعُ مِیتَةَ السَّوْءِ- وَ تَنْفِی الْفَقْرَ وَ تَزِیدُ فِی الْعُمر؛پیامبر اکرم فرمود: كارهاى نیك نگه مىدارد به زمین خوردنهاى بد را (مردنهای بد را)، صدقهى پنهانى خاموش مىكند خشم پروردگار را، پیوند خویشاوندى عمر را زیاد می كند.(همان، ج 74، ص174)
5. گناه نکردن؛ خداوند متعال، می فرماید: «اَنِ اعْبُدُواْ اللَّهَ وَاتَّقُوهُ وَأَطِیعُون* یغْفِرْلَکم مّن ذُنُوبِکمْ وَیؤَخّرْکمْ إِلَی أَجَلٍ مُّسَمًّی إِنَّ أَجَلَ اللَّهِ إِذَا جَآءَ لَایؤَخَّرُ لَوْ کنتُمْ تَعْلَمُونَ[3]؛ (ای قوم) خدا را پرستش کنید و از مخالفت او بپرهیزید، و مرا اطاعت نمایید. اگر چنین کنید خدا گناهانتان را می آمرزد و تا زمان معینی شما را عمر می دهد، اما هنگامی که اجل الهی فرا رسد تأخیری نخواهد داشت اگر می دانستید.[4]» و در جای دیگر می فرماید: «وَ أَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیهِ یمَتِّعْکمْ مَتاعاً حَسَناً إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی وَ یؤْتِ کلَّ ذِی فَضْلٍ فَضْلَهُ وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَإِنِّی أَخافُ عَلَیکمْ عَذابَ یوْمٍ کبِیر[5]؛ و از پروردگار خویش آمرزش بطلبید سپس بسوی او بازگردید تا شما را تا مدّت معینی، (از مواهب زندگی این جهان) به خوبی بهره مند سازد و به هر صاحب فضیلتی، به مقدار فضیلتش ببخشد! و اگر (از این فرمان) روی گردان شوید، من بر شما از عذاب روز بزرگی بیمناکم.» و در جای دیگر می فرماید: «فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِم[6]؛ و خداوند آنها را به (کیفر) گناهانشان گرفت.»
6- صدقه و مرد یهودی ومار: باز دارنده بلايا و مرگهاي بدفرجام است. روايت زير به نقل از «وسايل الشيعه» نمونه روشني از ظرايف انفاق در پيشگيري از مرگ بد است. « مردي يهودي از كنار پيامبر اكرم(ص) ميگذشت و به عنوان سلام گفت: «اَلسّامُ عَلَيْكَ »(نوعي نفرين و طلب مرگ براي مخاطب است ) حضرت در پاسخ فرمودند «عَلَيْكَ». اصحاب كه متوجه ظرافت پاسخ پيامبر(ص) نشدند. عرض كردند يهودي در ظاهر عرض سلام، براي شما آرزوي مرگ كرد. حضرت فرمودند: و من هم با پاسخ « عليك » نفرينش را به خودش برگرداندم؛ يعني «مرگ بر تو باد» سپس فرمودند: اين يهودي با نيش ماري سياه در صحرا كشته ميشود، اما طولي نكشيد كه يهودي با كولهباري از هيزم از صحرا برگشت. اصحاب با حيرت و نگاههاي ترديد آميز مبني برعدم تحقّق فرموده پيامبر (ص) به ايشان نگريستند. پيامبر اكرم(ص) به يهودي گفت: كه پشته هيزمش را برزمين بگذارد و هيزمها را پخش كند. به محض باز شدن بسته هيزم، ناگاه مار سياهي در ميان هيزمها ديده شد كه تكه چوبي را به دندان گرفته بود. پيامبر اكرم(ص) فرمودند: مرد يهودي! چه عملي در صحرا انجام دادي؟ عرض كرد: كار خاصّي نكردم. پس از جمعآوري هيزمها و به دوش كشيدن آنها، يك تكه از دو تكه نان همراه خود را خوردم و چون به فقيري بر خوردم، تكه ديگر را به او دادم. پيامبر(ص) فرمودند: اين مار مأمور گرفتن جان اين مرد يهودي بود، ولي خداوند با اين انفاق او، مرگ با نيش مار را از او دور كرد. سپس اين حديث زيبا را بيان فرمودند: « اِنَّ الصَّدَقَةَ تَدْفَعُ ميتَةَ السُّوء عَنِ الاِنْسان؛ صدقه و انفاق، مرگهاي سياه و بد (سوختن در آتش، تكه تكه شدن در تصادفات و مانند آن) را از انسان دفع ميكند». (وسايل الشيعه، جلد 6، ابواب الصدقه، باب 9، حديث 3 )مثالهاي زيباي قرآن ج 1، حضرت آيت الله مكارم شيرازي به نقل از سايت تبيان
الصَّدَقَةُ تَزِیدُ فِی الْعُمُرِ وَ تَسْتَنْزِلُ الرِّزْقَ- وَ تَقِی مَصَارِعَ السَّوْءِ وَ تُطْفِئُ غَضَبَ الرَّب؛صدقه عمر را زیاد می كند و روزى را فرو مىآورد و از مرگ بد نگاه مىدارد، خشم خدا را خاموش می كند. (همان؛ ج74، ص167)
7- خوش همسایگی: قَالَ حُسْنُ الْجِوَارِ زِیَادَةٌ فِی الْأَعْمَارِ وَ عِمَارَةٌ فِی الدِّیَار: نیکی به همسایگان موجب زیادت عمر و آبادانی خانه هاست. (مشكاة الأنوار فی غرر الأخبار، ص 213)
در بعضی روایات به برخی گناهان مانند ظلم و زنا که در کاهش عمر دخالت دارد، اشاره شده است.[8]
2-عوامل غیر معنوی
1-صبحانه خوردن در صبح زود و پوشیدن کفش راحت:
قَالَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (ع) مَنْ أَرَادَ الْبَقَاءَ وَ لَا بَقَاءَ فَلْیُبَاكِرِ الْغَدَاءَ وَ لْیُجَیِّدِ الْحِذَاءَ وَ لْیُخَفِّفِ الرِّدَاءَ وَ لْیُقِلَّ غِشْیَانَ النِّسَاءِ:هر كس طول عمر و بقاء خواهد- در حالى كه بقا براى كسى در دنیا نیست- پس در بامداد غذایى بخورد، و كفش خوب و راحت بپوشد، و عبا و بالاپوش را سبك كند، و كمتر از زنان كام گیرد، (آمیزش کم) پرسیدند مراد از سبكى عبا چیست؟ فرمود: بدهكارى را اندك كردن.(ایمان و كفر-ترجمه الإیمان و الكفر بحار الانوار ،ج2 ،297 و صحیفه رضا ص13)
2-رعایت نظافت دستها: دستهاى خود را پیش از غذا خوردن و پس از آن بشویید كه فقر را از بین مىبرد و بر عمر مىافزاید.(طب النبى(ص)و طب الصادق(ع)- روش تندرستى در اسلام، ص 152/سخنان جاویدان امام در طب، ص 137)
بدن انسان به طور بیولوژِیکی به گونه ای تنظیم شده است که اگر صبح زود فعالیت خود را شروع کند و قبل از ظهر خواب مختصری(قیلوله) داشته باشد و سر شب بخوابد و صبحانه و نهار و شام را در وقت خود بخورد، سلامت و شاداب، می ماند و دچار عارضه پیری نمی شود. زیرا پیری خود یک بیماری است که در اثر تغذیه نامناسب و روشهای نادرست زندگی بدن به وجود می آید. پوشیدن کفش تنگ نیز سلامتی را به خطرمی اندازد و تاثیر بدی روی اعصاب دارد. دین و قرض هم از آن جهت که موجب نگرانی و اندوه است، کوتاه کننده عمر است. آمیزش به طور کلی خوب و مسکن اعصاب و موجب آرامش است اما زیاده روی در آن خوب نیست.
پی نوشت
[1]حویزی، تفسیر نورالثقلین، ج 4، ص 354 و 355.
[2]شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 6، ص 277.
[3]نوح،/ 3- 4.
[4]تفسیر راهنما، ج 9، ص 390.
[5]هود،آیه 3.
[6]آل عمران، آیه 11.
[7]شیخ عباس قمی، سفینة البحار، ج 1، ص 488.
[8]ر. ک: تفسیر نمونه، ج 25، ص 57- 60 و ج 18، ص 203- 210.