دعای ماه رجب بررسی دعا و حرکات امام علیه السلام
چند نکته پیرامون دعای ماه رجب:
1-شیبتی یعنی چه؟ (حرم شیبتی علی النار)
2-آیا باید دست را تکان داد یا انگشت؟؟
3-دست به ریش گذاشتن نشانه چیست؟
چند نکته پیرامون دعای ماه رجب:
1-شیبتی یعنی چه؟ (حرم شیبتی علی النار)
2-آیا باید دست را تکان داد یا انگشت؟؟
3-دست به ریش گذاشتن نشانه چیست؟
1-حرم شیبتی علی النار
شیبتی به معنای کمال ضعف و نهایت درماندگی است(پیری) (نه ریش) لذا حضرت زکریا وقتی دعا می کنند که خدا به ایشان به فرزند عطا کند می فرمایند وَ اشْتَعَلَ الرَّأْسُ شَيْبا (از پیری موی سرم سفید شده)
در اینجا شیبه به معنی پیری وعمر می باشد یعنی خدایا بخاطر عمر وپیریم مرا از عذاب نگه دار
2-انگشت سبابه (در زمان جاهلیت سبابه به معنی فحش دهنده که نماد فحش دادن بود قبل از اسلام)
اما بعد از اسلام اسمش را گذاشتند انگشت اشاره و شهادت (یا انگشت مسبحه). که به پیامبر اشاره می کردند و می گفتند اشهد ان محمدا رسول الله) پس انگشت سبابه اصطلاح جاهلی است در اسلام انگشت شهادت یا اشاره یا مسبحه می گویند.
جالب اینست که سید بن طاووس اینگونه نقل میکند:
ثُمَّ مَدَّ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع يَدَهُ الْيُسْرَى فَقَبَضَ عَلَى لِحْيَتِهِ وَ دَعَا بِهَذَا الدُّعَاءِ وَ هُوَ يَلُوذُ بسباحته [بِسَبَّابَتِهِ] الْيُمْنَى ثُمَّ قَالَ بَعْدَ ذَلِكَ يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ يَا ذَا النَّعْمَاءِ وَ الْجُودِ يَا ذَا الْمَنِّ وَ الطَّوْلِ حَرِّمْ [شبابي و] شَيْبَتِي عَلَى النَّارِ ابن طاووس، على بن موسى، إقبال الأعمال ج2 ؛ ص644
در این نقل اولا سباحته (تسبیح گو) دارد ثانیا کلمه شبابی (جوانی من) ذکر شده که اشاره به معانی که گفتیم می کند.
اما تکان دادن انگشت: در میان عرب ها کسی که درمانده می شود سرش را پایین می اندازد و انگشتش (نه دستش) را تکان میدهد چنانکه راوی میگوید امام باحالت تضرع این کار را میکرد.
3-دست به ریش گذاشتن نشانه چیست؟
فردی که نهایت التماس را می خواهد کند دست به ریش می گذارد (چانه) و می گوید بخاطر من ....این کار را انجام بده حتی اگر ریش نداشته باشد واگر شیبه به معنی پیری وعمر باشد یعنی خدایا بخاطر عمر وپیریم مرا از عذاب نگه دار (به عبارت دیگر مثل مثل فارسی است که می گویند ریش گرو می گذارم
درواقع امام می خواهد بگوید من فقیر محض هستم ونهایت درماندگی را دارم مرا از عذاب نجات بده.
با این تبیین تمام حرکات امام نشانه اینست که خدایا من با کمال درماندگی وتضرع وزاری از تو می خواهم که مرا از عذابت نجات دهی و وارد آتشم نکنی
جالب اینست که راوی می فرماید امام باحل تضرع و خشوع دست به ریش گرفت که مؤید نکات بالا هست
متن دعا:
هشتم : سید بن طاوس روایت کرده از محمد بن ذکوان که معروف به سجّاد است. براى آنکه آنقدر سجده کرد و گریست در سجود که نابینا شد گفت عرض کردم به حضرت صادق علیه السلام فداى تو شوم این ماه رجب است تعلیم بنما مرا دعائى در آن که حقّ تعالى مرابه آن نفع بخشد حضرت فرمود بنویس بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ بگو در هر روز از رجب در صبح و شام و در عقب نمازهاى روز و شب :
یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکلِّ خَیرٍ وَآمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کلِّ شَرٍّ یا مَنْ یعْطِى الْکثیرَ بِالْقَلیلِ یا مَنْ یعْطى مَنْ سَئَلَهُ یا مَنْ یعْطى مَنْ لَمْ یسْئَلْهُ وَمَنْ لَمْ یعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَرَحْمَةً اَعْطِنى بِمَسْئَلَتى اِیاک جَمیعَ خَیرِ الدُّنْیا وَجَمیعَ خَیرِ الاْخِرَةِ وَاصْرِفْ عَنّى بِمَسْئَلَتى اِیاک جَمیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَشَرِّ الاْخِرَةِ فَاِنَّهُ غَیرُ مَنْقُوصٍ ما اَعْطَیتَ وَزِدْنى مِنْ فَضْلِک یا کریمُ
راوى گفت پس گرفت حضرت محاسن شریف خود را در پنجه چپ خود و خواند این دعا را به حال التجا و تضرّع به حرکت دادن انگشت سبّابه دست راست پس گفت بعد از این :
یا ذَاالْجَلالِ وَالاْکرامِ یا ذَاالنَّعْماَّءِ وَالْجُودِ یا ذَاالْمَنِّ وَالطَّوْلِ حَرِّمْ شَیبَتى عَلَى النّارِ.